گهیځ
احمدضیاء رحیمزی
در آخرین و جدید ترین رویارویی بین دو قدرت اتومی قاره آسیا (هند و پاکستان)، هر چند خبری از کاربُرد اسلحه اتومی از هیچ جانبی وجود نداشت ولی نباید فراموش کرد که با وجود این عدم کاربُرد اسلحه اتومی در این بار رویارویی، این خطر وجود دارد که این دو کشور در ادامه این اختلافات بالآخره منجر به درگیری اتومی بین این دو حریف در جنوب آسیا نگردد.
بدون شک ضمن این درگیری اخیر و جنگ چهار روزه بین دو کشور دارای اسلحه اتومی در جنوب آسیا، بیم استعمال اسلحه اتومی همه منطقه و جهان را نگران ساخته بود و از سوی دیگر تلافی‌جویی نظامی، پیام‌های پنهان و تلاش میانجیگری سریع کشور های منطقه و جهان این موضوع را به خوبی نمایان ساخت که خطر جنگ هسته‌ای هنوز هم بر سر این منطقه جنوب آسیا سایه افگنده است.
آغاز تنش این بار بین دو حریف سنتی :
تنش و کشمکش بین هند و پاکستان زمانی آغاز شد که بتاریخ 22 برج اپریل سال جاری میلادی در منطقه “پہلگام” مربوط به کشمیر تحت اداره هند، 26 تن از اتباع هندی که غرض سیاحت به آنجا رفته بودند، ضمن یک حمله افراد مسلح ناشناس کشته شدند و مقامات مسؤول در دهلی جدید همچو همیشه بار ملامت این واقعه را بر دوش اسلام آباد انداخت.
پس از این حملۀ مرگبار، دهلی جدید از اقدامات شدید برضد پاکستان خبر داد، از آن جمله تعلیق یک قرارداد مهم آب میان دو کشور همسایه و کاهش جدی سطح روابط دیپلوماتیک بین دو کشور و برخی اقدامات دیگر بود که عکس العمل های مشابهی از سوی پاکستان را نیز در پی داشت.حکومت هند ضمن یک اقدام بی سابقه معاهده “آب‌های سند” با پاکستان را به حالت تعلیق درآورد و به همین گونه ویزا یا روادید اتباع پاکستانی سفر کرده به هند را لغو اعلام کرد و به آنان ۴۸ ساعت مهلت دادند تا خاک هند را ترک کنند. پاکستان در مقابل قلمرو فضایی خود را بروی هر گونه پرواز های رونده و یا برخاسته از فرودگاه ها و یا به فرودگاه های هند بست و به این ترتیب هردو کشور به تنش افزایی در مقابل یکدیگر پرداختند که بالآخره جنگ تمام عیاری را میان دو کشور سبب شد.
از سوی دیگر کشته شدن 26 سیاح هندی در منطقه پهلگام مربوط به کشمیر تحت اداره ی هند، برای زمامداران و سران حکومت هند به حدی شوکه کننده بود که “نارندرا مودی” سفرش به عربستان سعودی را نیمه تمام گذاشت و با عجله به کشورش برگشت و پس از برگشت وی به کشورش، مقامات هندی رسماً اسلام آباد را به دست داشتن و طراحی این عملیات متهم نموده و سلسله اقدامات تنش آفرین و خصمانه دو رقیب دیرین علیه یکدیگر شدت گرفت.
آغاز رسمی عملیات “سندور” از سوی هند:
بتاریخ ۷ ماه می سال جاری میلادی (۱۷ ثور)، ارتش هند حملات موشکی خود به خاک پاکستان را بنام عملیات “سِندور” انجام داد و اعلام کرد که با این عملیات شبانه خود زیرساخت‌های نظامی گروه های موسوم به لشکر طیبه و جیش محمد را که در خاک پاکستان مستقر بودند، هدف قرار داده است.در حالی که بنا بر ادعای اسلام آباد،حملات هند مناطق غیرنظامی (از جمله مساجد) را هدف قرار داده است و ضمن آن ۲۶ غیرنظامی پاکستانی از جمله یک کودک کشته شده اند.شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، این حملات را یک اقدام جنگی از سوی هند خوانده و پاسخ دهی به آن را زمزمه کرد که بعداً هند اعلام کرد توپخانه پاکستان سه غیرنظامی هندی را کشته است.به این ترتیب جنگ تمام عیار و درگیری های نظامی بین این دو کشور همسایه در آسیای جنوبی آغاز گردید.
حملات توپ خانه و راکتی هند که در وهله نخست داخل خاک پاکستان انجام شد بیشتر در شش نقطه کشمیر تحت تصرف پاکستان و برخی محلات دیگر از ایالت پنجاب این کشور متمرکز بود که هند ادعا داشت گروه های مسلح مخالف آن کشور در آن مستقر اند یا در آنجا به حمایت مستقیم اسلام آباد مراکز آموزشی و نظامی برای خود درست کرده اند.
چنانچه پس از همین حملات راکتی هند به پاکستان، مسعود اظهر، رهبر گروه جدایی طلب کشمیری “جیش محمد” اعلام کرد که در حمله هند به یک مسجد جامع در “بهاولپور” واقع در ایالت پنجاب پاکستان، ده عضو خانواده وی به شمول کودکان و چهار تن از دوستانش کشته شده‌اند که بعد ها رسانه ها از کشته شدن یک برادر فعال و مسلح آقای مسعود اظهر ضمن این بمباردمان ها نیز گزارش دادند.پس از این اقدام ارتش هند علیه پاکستان، ارتش پاکستان نیز به حملات توپ خانه و هوایی در نقاطی داخل قلمرو هند پرداخت و به این ترتیب دو کشور دارای اسلحه اتومی در جنوب آسیا که از دیر زمانی به حیث حریف و رقیب سیاسی و نظامی همدیگر شناخته می شوند با هم درگیر شدند تا حدی که برخی آگاهان امور خطر وقوع جنگ اتومی بین این دو کشور جنوب آسیا را نیز بعید ندانستند.
تلاش کشور های منطقه و میانجیگری امریکا:
پس از گرم شدن تنش های نظامی و سیاسی بین دو رقیب و حریف دارای اسلحه اتومی در جنوب آسیا کشور های زیادی از جمله ایران، ترکیه و روسیه تلاش کردند تنش و اختلاف سیاسی بین این دو رقیب را در این قسمت جغرافیای روی زمین، کاهش دهند اما این همه تلاش ها نتیجه مطلوبی ببار نیاورد. ولی بالآخره سران هردو کشور متخاصم هند و پاکستان روز شنبه۲۰ ثور (۱۰ ماه می) با برقراری آتش‌بس به میانجیگری امریکا به توافق رسیدند. چنانچه مقامات امریکا و از جمله شخص دونالد ترامپ رئیس جمهور آن کشور در ارتباط با موج روز افزون تنش‌های نظامی بین هند و پاکستان، اعلام کرد که دو کشور متخاصم با یک “آتش‌بس کامل و فوری” توافق کرده‌اند.
رئیس جمهور ایالات متحده امریکا ضمن پیامی که در همین راستا در شبکه اجتماعی “ایکس” منتشر کرد، نوشت:” پس از یک شب طولانی مذاکرات با میانجیگری ایالات متحده، با خرسندی اعلام می‌کنم که هند و پاکستان با یک آتش‌بس کامل و فوری موافقت کرده‌اند و به هر دو کشور به دلیل استفاده از عقل سلیم و هوش بالا تبریک می‌گویم” .
هر چند هردو کشور درگیر در جنگ( هند و پاکستان) این اعلام آتش بس از جانب امریکا را لبیک گفته و توافق خود را با آن اظهار داشتند اما تفصیل این که این دو همسایه متخاصم و همیشه متصادم با وساطت یک شبه “شیطان بزرگ” روی کدام موارد توافق کرده اند و یا این که ضمن مذاکرات رو در روی این دو کشور، کدامین موارد اختلافی و مورد تنازع بین هردو کشور به بحث گرفته می شود، هنوز به صورت کامل و درست معلوم نیست. پس از این تویت رئیس جمهوری امریکا وزرای خارجه هردو کشور متنازع ( هند و پاکستان) از نقش امریکا در این راستا اظهار خرسندی کردند. چنانچه “محمد اسحاق دار”، وزیر امور خارجه و معاون صدراعظم پاکستان، ضمن تایید توافق روی آتش‌بس، با یک شبکه خبری کشور متبوعش گفت که عربستان سعودی و ترکیه نیز نقش مهمی در تسهیل این توافق داشتند و در عین حال “ویکرام میسری”، دبیرکل وزارت خارجه هند، نیز اعلام کرد که توافق شده تا هر دو طرف تیراندازی و اقدامات نظامی در زمین، هوا و بحر را متوقف کنند و اوامری برای اجرای این توافق آتش بس از سوی هر دو طرف صادر شده است. با این که پس از این اعلام آتش بس بین دو کشور، از هردو جانب ادعا های مبنی بر نقض آن نیز صورت گرفت ولی رویهمرفته هر دو جانب به گونه رسمی خود را ملزم به رعایت آتش بس و توافقی می دانند که به وساطت و میانجیگری امریکا بدست آمده است.
بازنده و برنده جنگ اخیر و خطر جنگ اتومی:
این دو کشور دارای اسلحه اتومی واقع در جنوب آسیا همیشه و از زمان تجزیه شبه قاره هند تحت تصرف استعمار انگلیس به دو کشور مجزا از هم( هند و پاکستان) دستخوش جنگ و بحران های مختلف النوعی اند که در این میان چند جنگ مسلحانه نیز بین هردو کشور اتفاق افتاده است، همچنان هردو کشور سعی دارند تأسیسات و اسلحه بسا مدرنی را بنام دشمنی با یکدیگر ولو به قیمت گرسنگی ملت های شان، در اختیار داشته باشند.خلاصه کلام هردو کشور دارای اسلحه اتومی با همه میانجیگری کشور های منطقه و جهان از خطر استعمال اسلحه اتومی علیه یک دیگر نیز فارغ البال بوده نمی توانند. چنانچه دونالد ترامپ رئیس جمهور امریکا، پس از میانجیگری این بار بین دو کشور اعلام کرد که امریکا در این جا تنها میانجی آتش‌بس نبوده، بلکه به قول وی از درگیری هسته‌ای نیز جلوگیری کرده است.
اما با این همه درگیری چهار روزه ارتش این دو کشور با همدیگر چند نکته در خور توجه و مهمی را نیز در برداشت که می توان آن را این گونه خلاصه کرد:
هر چند این بار هم چه به اساس قصد نداشتن هردو کشور و چه هم به اساس توصیه قدرت های استعماری بزرگ چون امریکا از استعمال اسلحه اتومی علیه یکدیگر خود داری کردند ولی این خطر وجود دارد که ادامه تنش ها و درگیری ها بالآخره دو قدرت اتومی جنوب آسیا را بسوی یک جنگ اتومی بکشاند.
پاکستان در حالت و وضع نامناسب داخلی قرار دارد، شورش های مسلحانه داخلی در ایالت های سرحد و بلوچستان این کشور که ثبات سیاسی و اقتصادی آن را به شدت تهدید می کند، باعث شده تا سردمداران آن دست کمک به هر سو دراز کنند و در چنین حالتی بدون هر گونه شک و شبهه درگیری نظامی دوامدار با هند بار گران دیگری بر دوش اقتصاد ورشکسته و نظام مملو از فساد آن کشور می بود، به همین دلیل هم میانجیگری امریکا را بیشتر به مثابه یک فُرصت مناسب دانسته و به قبول آن تن در داد.
هردو کشور همسایه ولی درگیر در جنگ در مجموع گوش به فرمان امریکا اند و چنانچه دیده شد پا درمیانی بیشتر کشور های منطقه و جهان برای جلوگیری از درگرفتن شعله های سوزنده جنگ در این منطقه تا زمانی به نتیجه نرسید که امریکا به حیث سردمدار صلح و جنگ جهانی!!! در اینجا مداخله نه نموده بود.
کشور های منطقه و به خصوص کشور های همسرحد با هم (چون هند و پاکستان)، به اشاره و همکاری استعمارگران جهانی، از مداخله در امور همدیگر و حتی تقویت مخالفین مسلح و حریفان سیاسی همدیگر دریغ نمی ورزند که این موضوع گاه ناگاه منجر به درگیری و جنگ نظامی بین این کشور ها هم می گردد.
جنگ و درگیری نظامی بین هند و پاکستان هر چند تنها چهار روز ادامه داشت ولی در برخی نواحی تفوق اسلحه چینایی دست داشته پاکستان بر اسلحه غربی دست داشته هند را به نمایش گذاشت که می تواند مایه نگرانی غرب و به ویژه امریکا شمرده شود. “و السلام”
ـــــــــــــــــــــــ
برای تبصره های بیشتر به کانال خبری تلگرام، ویب سایت و صفحه فیسبوک ما بپیوندید
Telegram:
https://t.me/+Vy9GsPl90MY3NjVl
Web:
FB page:
https://www.facebook.com/Gaheez-News-گهیځ-نیوز-105772299284903/